Michelangelo Frammartino studeerde architectuur en film in Milaan, regisseerde diverse kortfilms en ontwierp ook enkele filmische installaties. De bekendste installatie is ongetwijfeld, Alberi die zowel in het MoMA als in het Centre Pompidou liep en een vergeten Basilicata-ritueel van verbondenheid tussen mens en aarde tot leven wekte.

Frammartino’s langspeeloeuvre beperkt zich tot slechts drie films. Maar wat voor films. Indringende films die in kijken, luisteren én voelen radicaal aandacht vragen voor stilte, eenvoud, het trage levensritme van zowel gewone mensen, fauna als flora in het ruwe zuiden van Italië. Ver weg van een luide, haastige en spectaculaire consumptiemaatschappij. Eerst was er de low-budget film Il dono, voorgesteld in Locarno. Zeven jaar later pas Le quattro volte, in selectie van de Quinzaine des Réalisateurs in Cannes en recent Il buco, winnaar van de Speciale Juryprijs in Venetië.

Hoewel Frammartino zelf geboren werd in Milaan, is zijn filmwerk helemaal geworteld in de ruige, rurale natuur van Calabrië, de Zuid-Italiaanse regio waar zijn grootouders leefden. Zijn grootvader Angelo Frammartino speelt in Il dono trouwens de oude man die in het dorp Caulonia zijn eenvoudige leven leidt, temidden de dieren en het ruwe landschap. Hoewel Frammartino’s films te situeren zijn in het verlengde van het Italiaans neorealisme en sporen dragen van de films van zowel Vittorio De Seta, Ermanno Olmi, Pier Paolo Pasolini als Cecilia Mangini, is zijn stem uniek. De immer geduldige filmer Frammartino maakt geen ‘pure’ documentaires, maar biedt anderzijds allesbehalve klassiek verhalende cinema. Zijn films bevinden zich steeds op een fascinerend snijvlak tussen documentaire en fictie. Er is nauwelijks (verstaanbare) dialoog, geen muziek, noch zijn er grote plotwendingen op te merken. Maar er gebeurt wel wat in zijn films, kleine en grote dingen, zowel op de voorgrond als op de achtergrond. Visueel, auditief en zintuiglijk.

In zijn uitgekiende observatie, verbeelding en ook enscenering van trage, cyclische tijd, ter ziele gaande ritualiteit staat Frammartino altijd open voor wat gebeurt op het moment van het filmen zelf, datgene wat niet te controleren valt zoals weersomstandigheden of het onvoorspelbare gedrag van dieren en niet-acteurs. Voor Le quattro volte liet Frammartino zich inspireren door de reïncarnatietheorie van Pythagoras waarbij de ziel van een mens verhuist naar een dier, vervolgens naar een boom en tenslotte in houtskool. Een empathische kijk op en een meditatief oor voor de levenskringloop, die niet alleen de mens maar de ganse aarde in verval en transformatie omvat. Nooit romantiseert Frammartino het ‘primitieve’ leven in Calabrië.

Met zijn meest recente film Il buco maakte Frammartino een bedachtzame reconstructie van de halsbrekende speleologische expeditie uit 1961 in het Pollinogebergte in Calabrië. Een adembenemende expeditie wordt met zin voor humor geplaatst tegenover het kleine, bijzondere leven van de simpele boer.

De ‘levende beelden’ van Frammartino zijn een poëtische verademing in onze wereld getroffen door klimaat- en sociaal-economische crisissen en een welgekomen verstilling in een lawaaiige filmproductie geteisterd door spektakelzucht, publieksvleierij en vedettencultus.

In samenwerking met