Dossiers

Chantal Akerman

De beste film aller tijden

Sight & Sound

05.01 2023

2022 was een geweldig jaar voor de Belgische cinema.

Op 2 december publiceerde het tijdschrift Sight & Sound hun lijst van de 100 beste films uit de filmgeschiedenis. Meer dan 1.600 critici en filmkenners noemden Chantal Akermans Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles, de beste film aller tijden. Bioscopen over de hele wereld vragen om de gerestaureerde versie van de film te kunnen vertonen. Naar aanleiding van dit nieuws, de erkenning en een groot aantal aanvragen bij de Chantal Akerman Foundation en CINEMATEK, stellen we een reeks nieuwe activiteiten voor en brengen een gezamenlijk statement uit.


Sight & Sound

Het filmfestival van Cannes bracht het werk van drie generaties (Luc en Jean-Pierre Dardenne, Charlotte Vandermeersch en Felix Van Groeningen, Lukas Dhont en Adil El Arbi & Bilall Fallah) onder de aandacht en het jaar werd afgesloten met de bekroning van Chantal Akerman door het tijdschrift Sight & Sound. Op 2 december publiceerde Sight & Sound hun lijst van de 100 beste films uit de filmgeschiedenis. Met de input van meer dan 1600 critici en filmspecialisten werd Chantal Akermans Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles, de beste film aller tijden genoemd.

CINEMATEK, het Koninklijk Belgisch Filmarchief, behoeder van de Belgische film, en de Chantal Akerman Foundation, opgericht in de schoot van CINEMATEK om het werk van Chantal Akerman te valoriseren, verwelkomden dit nieuws met enorme vreugde en trots. Beide instellingen restaureren en bewaren samen het werk van Chantal Akerman, ondersteunen haar nalatenschap, promoten haar film- en film gerelateerde archieven en zetten zich in voor de verspreiding ervan.

Chantal and her amazing films, particularly this work, Jeanne Dielman, 23, quai du Commerce, 1080 Bruxelles has been an important film for me and I am happy that it has been recognized as the brilliant film that it is.

(Gus Van Sant)

Chantal Akerman, die haar werk bewaard en bestendigd wilde zien, was nauw betrokken bij de digitalisatie en restauratie van haar films door CINEMATEK, een instelling waarmee zij altijd een bevoorrechte relatie heeft gehad. In 2014 begeleidde ze persoonlijk de restauratie van Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles.

Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles was in 1975 en is nog steeds een prachtige, unieke en niet te classificeren film. Het liet zien dat tijd, het materiaal zelf van de film, de tijd van het dagelijks leven van een mens kon zijn en het liet zien dat die mens een vrouw kon zijn. Twee eenvoudige en belangrijke ontdekkingen die een nieuw filmtijdperk inluidden.

(LUC DARDENNE)

De lijst die Sight & Sound in december voor de volgende 10 jaar publiceerde is een onmisbare erkenning voor haar werk, en op de achtergrond voor het werk van bewaring en valorisatie – de digitalisering waardoor de film wereldwijd toegankelijk wordt.De visionaire film, Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles, heeft ze gemaakt toen ze net 25 jaar oud was en geproduceerd met een hoofdzakelijk vrouwelijk team op belangrijke posities. De film, die zowel passie als afwijzing oproept, heeft sinds de presentatie in Cannes in 1975 de geschiedenis van de cinema diepgaand getekend.

Jeanne Dielman is de krachtigste filmervaring die ik ooit heb gehad. Het is een meesterwerk van storytelling en regie dat betekenis geeft aan elk detail en vertrouwen heeft in de intelligentie van de kijker. Met ‘niets’ vertelt Chantal Akerman over ‘alles’.

(LAURA WANDEL)

De film stond zeker bovenaan alle mogelijke lijstjes in de harten van vele filmliefhebbers, ook in de onze. De structurele uitbreiding van de juryleden van de Sight & Sound- lijst (twee keer zoveel als 10 jaar geleden en een meer diverse selectie) maakt van Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles een keuze die beter aansluit bij de wereld vandaag, haar veranderingen en zorgen. De grote invloed op filmmakers en kunstenaars van alle generaties, wordt onderschreven door internationale filmmakers Gus Van Sant, Todd Haynes, Apichatpong Weerasethakul, Céline Sciamma of Greta Gerwig, en grote Belgische figuren als Laura Wandel, Lukas Dhont, Caroline Strubbe. Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles zal de makers van morgen blijven inspireren.

There are only so little films that change the way you think about – and look at – the people who have been in your life since birth. When I first discovered Jeanne Dielman, 23 Quai du Commerce, 1080 Bruxelles as a young film student it is needless to say I had never seen any film like it. Although reality had presented me these images, I had never encountered them on a screen. The times my mother would take us to a cinema we would see visuals of royals, romance or explosions. Never the meatloaf my grandmother used to make for us after school. I remember looking at her as a child. Her silhouette against the kitchen window as the clock on the church of the village rang. I remember seeing that image over and over, slightly different every time, but the hands of that clock always indicating the same hour. I had never thought of her as someone who was assigned this role, this space, this window. And this is something Chantal Akerman has given me as a human being and artist. The possibility of filming what you see, not what society wants us to see. She has invited me to look longer, further, and with more profoundness to those closest around me. She unlocked the layers, systems, and invisible walls I didn’t notice. By doing so her work has the incredible force of revealing the things hidden in plain sight.

(LUKAS DHONT)
Sylviane Akerman, voorzitster van de Fondation Chantal Akerman
Tomas Leyers, conservator CINEMATEK